Nguyên tắc ăn uống khoa học dành cho bệnh nhân tiểu đường

Những thực phẩm người bệnh tiểu đường nên ăn

Người bệnh tiểu đường cần biết mình nên bổ sung thực phẩm như thế nào cho phù hợp, nên ăn gì và không nên ăn gì. Theo đó, những thực phẩm người bệnh tiểu đường nên ăn bao gồm:

- Nhóm đường bột: Ngũ cốc nguyên hạt, đậu đỗ, gạo còn vỏ cám, rau củ... được chế biến bằng cách hấp, luộc, nướng, hạn chế tối đa rán, xào... Các loại củ như khoai sắn cũng cung cấp khá nhiều tinh bột, nên nếu người bệnh tiểu đường ăn các loại này thì cần phải giảm hoặc cắt cơm.

- Nhóm thịt cá: Người bệnh tiểu đường nên ăn cá, thịt nạc, thịt gia cầm bỏ da, thịt lọc bỏ mỡ, các loại đậu đỗ... được chế biến đơn giản như hấp, luộc, áp chảo nhằm loại bớt mỡ.

- Nhóm chất béo, đường: Các thực phẩm có chất béo không bão hòa được ưu tiên trong chế độ ăn của người bệnh tiểu đường như dầu đậu nành, vừng, dầu cá, mỡ cá, olive...

- Nhóm rau và củ quả: Người bệnh tiểu đường nên ăn rau nhiều hơn trong thực đơn của mình thông qua các cách chế biến đơn giản như ăn sống, hấp, luộc, rau trộn nhưng không nên sử dụng nhiều loại sốt có chất béo.

Người bệnh tiểu đường cần tăng cường ăn trái cây tươi, không nên chế biến thêm bằng cách cho thêm kem, sữa, hạn chế ăn các loại quả chín ngọt như: sầu riêng, hồng chín, xoài chín...

- Protein: lượng protein nên đạt 1- 1,2 g/kg/ngày đối với người lớn, tức là tỷ lệ này nên đạt tương đương 15- 20% năng lượng khẩu phần.

- Lipit: Tỷ lệ chất béo nên là 25% tổng số năng lượng khẩu phần, không nên vượt quá 30%. hạn chế các axit béo bão hòa .Điều này giúp ổn định đường huyết, ngăn ngừa xơ vữa động mạch

- Gluxit: Tỷ lệ năng lượng do gluxit cung cấp nên đạt từ 50-60% tổng số năng lượng khẩu phần của người bệnh tiểu đường. Nên chọn lựa loại thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp như : gạo lức, bánh mì đen,yến mạch, các loại đậu nguyên hạt...

Nhóm thực phẩm tốt cho người bệnh tiểu đường

Người bệnh tiểu đường nên kiêng gì?

Để quá trình điều trị bệnh tiểu đường đạt kết quả tốt nhất, người bệnh tiểu đường cần hạn chế các loại thực phẩm sau:

- Hạn chế ăn gạo trắng, bánh mì, miến, bột sắn dây, các loại củ nướng

Với người bệnh tiểu đường, lượng calo nạp vào cơ thể mỗi ngày nên chiếm khoảng 45 – 65% là tinh bột. Tuy nhiên, thực phẩm giàu tinh bột lại trực tiếp gây tăng đường huyết sau khi ăn, nhất là các loại ngũ cốc tinh chế như gạo trắng, bột mì,…

Các thực phẩm chế biến sẵn từ ngũ cốc tinh chế, chẳng hạn như các loại bánh mì, bánh quy, bánh nướng, cháo, bún, miến, phở… cũng gây ra hậu quả tương tự.

Người bệnh nên chọn nguồn tinh bột khác từ các loại ngũ cốc nguyên hạt như gạo nâu, gạo đen Nhật Bản, lúa mạch, yến mạch, hạt kê và các loại ngũ cốc nhiều chất xơ khác.

- Hạn chế các thực phẩm chứa chất béo bão hòa, nhiều cholesterol gây nguy cơ tăng bệnh tim mạch, không tốt cho sức khỏe nói chung và người bệnh tiểu đường nói riêng.

- Người bệnh tiểu đường không nên ăn thịt lợn mỡ, phủ tạng động vật, da của gia cầm, kem tươi, dầu dừa, các loại bánh kẹo ngọt, mứt, sirô, các loại nước có ga...

- Hạn chế tối đa các loại hoa quả sấy khô, mứt hoa quả... bởi loại này chứa một lượng đường rất cao, không hề tốt cho sức khỏe người bệnh.

Nhóm thực phẩm người bệnh tiểu đường nên kiêng tuyệt đối

Những nguyên tắc dinh dưỡng cho người bệnh tiểu đường cơ bản

- Cung cấp đủ nước 40ml/kg cân nặng/ngày.

- Nên ăn điều độ, đúng giờ, không để đói quá, không để no quá sẽ rất khó để kiểm soát đường huyết.

- Nên chia nhỏ bữa ăn (ít nhất 4 bữa), nên ăn bữa phụ buổi tối để tránh hạ đường huyết ban đêm.

- Không nên thay đổi quá nhanh và nhiều cơ cấu cũng như khối lượng của các bữa ăn.

- Không nên quá kiêng khem mà cần bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng: chất đạm, béo, bột đường, vitamin, muối khoáng, chất xơ…

- Chia khẩu phần ăn thành nhiều bữa trong ngày để tránh tình trạng đường huyết tăng đột ngột.

Cần vận động sau khi ăn, tránh nằm, ngồi một chỗ sau ăn, dành thời gian tập luyện thể dục thể thao để đảm bảo sức khỏe, hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường.Tiểu đường là căn bệnh ảnh hưởng tới chuyển hóa của toàn bộ cơ thể. Vì vậy, chế độ dinh dưỡng ảnh hưởng rất nhiều tới tiến triển của bệnh. 

Nguyên tắc dinh dưỡng cho người bệnh tiểu đường: Nhóm ngũ cốc, khoai củ và các loại đường bột

Thực phẩm nhóm này chủ yếu cung cấp năng lượng (giàu các chất đường bột), không có hoặc có rất ít vitamin C, A, D và chất béo. Nên ăn vừa đủ gạo tẻ, gạo nếp, gạo lứt, khoai lang,… theo nhu cầu năng lượng của cơ thể. Hạn chế khoai tây, miến dong, bánh mỳ, bánh ngọt,… vì dễ làm tăng đường huyết.

Nguyên tắc dinh dưỡng cho người bệnh tiểu đường : Nhóm sữa, thịt, cá, trứng, đậu đỗ khô và các chế phẩm của chúng

Nhóm này cung cấp chất đạm (protein), phốt pho, sắt và vitamin. Với trường hợp thừa cân, béo phì cần chọn thịt nạc, không ăn thịt có mỡ. Thịt gà thì cần bỏ da. Tăng cường ăn các loại đạm thực vật từ các loại đậu như đậu phụ, sữa đậu nành không đường…

Nguyên tắc dinh dưỡng cho người bệnh tiểu đường: Nhóm dầu, mỡ, các loại hạt có dầu

Giúp cung cấp chất béo, cho năng lượng cao, tăng hấp thu vitamin tan trong dầu. Người bệnh tiểu đường nên tăng cường ăn dầu thực vật (dầu đậu nành, vừng, dầu oliu) vì dầu chứa nhiều axít béo không no cần thiết cho cơ thể. Hạn chế dùng mỡ, bơ, óc, lòng, phủ tạng động vật, đồ hộp.

Nguyên tắc dinh dưỡng cho người bệnh tiểu đường : Nhóm rau, quả

Để cung cấp chất xơ, vitamin, acid amin và chất khoáng, người bệnh cần ăn rau, quả chín, nên ăn nhiều món rau trộn sa lát, luộc hay kết hợp với ngũ cốc. Bên cạnh những loại rau, quả quen thuộc hàng ngày (rau muống, rau ngót, mồng tơi, bí xanh…) thì khổ qua (mướp đắng), tảo spirulina cũng được nhiều người bệnh tiểu đường sử dụng thường xuyên.

Tháp dinh dưỡng dành cho bệnh nhân tiểu đường

Đạm động vật trong chế độ ăn cho người tiểu đường

Chất đạm (protein) có vai trò giúp hình thành các tế bào cơ, duy trì các mô và thay thế những phần bị tổn thương của cơ thể. Chất đạm khi được chuyển hóa cũng sẽ biến thành đường nhưng quá trình diễn ra chậm hơn so với các loại thức ăn giàu tinh bột.

Vậy người bị tiểu đường không nên ăn gì trong nhóm chất đạm? Đó là các loại thịt đỏ như thịt bò, thịt lợn, thịt cừu… vì ngoài hàm lượng đạm cao, chúng còn chứa nhiều chất béo (cholesterol) gây xơ vữa mạch máu, tăng nguy cơ đột quỵ, bệnh tim mạch.

Đặc biệt, người bệnh tiểu đường không nên ăn các loại thực phẩm từ thịt đỏ đã qua chế biến, như thịt xông khói, xúc xích…  vì chúng không chỉ có chứa nhiều chất béo bão hòa, mà còn có hàm lượng muối cao, làm tăng nguy cơ huyết áp.

Chất đạm tốt cho người bệnh tiểu đường bao gồm: Đậu, đậu lăng, quả hạch, đậu tương, cá, các loại hải sản khác, trứng, thịt gia cầm bỏ da.

Sữa trong chế độ ăn kiêng của bệnh tiểu đường

Sữa là nguồn cung cấp chính canxi, protein và các loại vitamin cần thiết cho cơ thể. Người bệnh tiểu đường vẫn có thể dùng sữa và các sản phẩm từ sữa như sữa chua, phomat, phô mai.

Tuy nhiên, cần tránh những loại sữa có đường, sữa chua giàu chất béo, các loại sữa chưa tách béo. Những loại sữa có thể sử dụng tốt cho người bệnh tiểu đường bao gồm sữa ít béo và các sản phẩm từ sữa ít béo.

Những loại rau củ và trái cây nên ăn hạn chế

Trái cây và rau quả là nguồn dinh dưỡng dồi dào cho cơ thể, cung cấp chất xơ giúp làm giảm tốc độ tiêu hóa và duy trì đường huyết ở mức độ ổn định. Một số loại trái cây và rau quả có thể khiến cho lượng đường trong máu tăng lên nhanh chóng như: các loại trái cây sấy khô hoặc các loại nước sinh tố bởi chúng có chứa một lượng lớn đường.

Ngoài ra, người bị tiểu đường không nên ăn những loại thực phẩm đóng hộp từ các loại hoa quả và rau bởi chúng chứa nhiều chất bảo quản và hàm lượng muối cao.

Những loại trái cây và rau quả tốt cho người bệnh tiểu đường bao gồm các loại rau có màu xanh đậm, các loại trái cây tươi giàu chất xơ, các loại hoa quả đông lạnh không ướp đường.

Những loại thực phẩm chứa nhiều chất béo kém lành mạnh người bệnh tiểu đường không nên ăn gồm có: món ăn được chiên rán bằng mỡ động vật, dầu cọ, khoai tây chiên, các loại tượng thực phẩm tẩm bột chiên rán, sốt mayonnaise giàu chất béo, các loại siro trái cây, mật ong…

Chất béo tốt cho người bệnh tiểu đường có trong những loại thực phẩm như dầu oliu, dầu canola (dầu hạt cải), cá hồi và các loại cá béo khác, quả bơ, quả mọng, các loại nước hoa quả không đường…

Lời khuyên cho chế độ ăn kiêng của bệnh tiểu đường

Những lưu ý sau đây sẽ giúp cho người bệnh tiểu đường ăn uống một cách lành mạnh và duy trì lượng đường trong máu ở mức ổn định:

- Kiểm tra lượng đường trong máu mỗi ngày vào buổi sáng khi vừa thức dậy và hai tiếng sau một bữa ăn bất kỳ trong ngày.

- Chia nhỏ các bữa ăn trong ngày từ ba bữa chính thành 5 đến 6 bữa ăn nhẹ.

- Ăn đa dạng các loại thực phẩm.

- Chỉ nên uống một cốc sữa ít béo hoặc không béo mỗi ngày vào cùng một thời điểm để giúp cơ thể làm quen và hạn chế tăng đường huyết.

- Chỉ nên ăn một phần hoa quả mỗi ngày, không nên ăn nhiều cùng một lúc

- Không bỏ bữa sáng.

- Hạn chế các loại thực phẩm chứa chất béo và cholesterol, ăn nhạt

Người bị tiểu đường không nên ăn gì hay nên ăn gì, không có đáp án chung cho tất cả mọi người. Điều quan trọng trong chế độ ăn là sự phù hợp, cân đối giữa các nhóm bột đường, chất đạm, chất béo, chất xơ, tùy theo từng giai đoạn phát triển của bệnh.

Bên cạnh chế độ dinh dưỡng hàng ngày hợp lý, người bệnh cần chú ý chế độ luyện tập, dùng thuốc theo đúng chỉ định của bác sỹ hoặc tham khảo thêm các thuốc Đông y từ thảo dược giúp ổn định và kiểm soát đường huyết, giảm các biến chứng nguy hiểm của bệnh tiểu đường cũng là điều rất quan trọng.

Các vị thuốc Đông y với các thảo dược tự nhiên có tác dụng hỗ trợ hạ đường huyết, giảm chỉ số HbA1c, giảm các nguy cơ biến chứng của bệnh tiểu đường. 

<CHUYÊN ĐIỀU TRỊ BỆNH TIỂU ĐƯỜNG BẰNG PHƯƠNG THUỐC ĐÔNG

Y GIA TRUYỀN>>