Trong các loại hoang tưởng thì hoang tưởng bị hại là nguy hiểm nhất

Hiện nay, các nhà khoa học và bác sĩ chuyên khoa tâm thần vẫn chưa tìm ra nguyên nhân hay yếu tố nào gây khởi phát hoang tưởng bị hại. Tuy nhiên, một số yếu tố nguy cơ sau có thể đóng vai trò trong quá trình hình thành và diễn tiến của bệnh:

- Cấu trúc não: Các nghiên cứu chỉ ra rằng một số rối loạn chức năng trong hạch hạch nhân, đường dẫn truyền hạch nền, thùy đỉnh. Các chấn thương não, giảm lượng chất xám ở thùy trán và thùy thái dương cũng góp phần làm tăng nguy cơ mắc hoang tưởng.

- Đột biến gen: Một số đột biến của gen DRD- gen chịu trách nhiệm điều hòa các thụ thể receptor, và TH-gen điều hòa sản xuất tổng hợp Dopamine. Khi có sự đột biến 2 gen này làm rối loạn nồng độ Dopamine, cũng khiến hoang tưởng bị hại diễn ra, thường dạng này được gọi là Loạn thần Dopamine.

- Tiền sử mắc các rối loạn tâm thần: Các rối loạn lưỡng cực, tâm thần phân liệt, trầm cảm, loạn thần… cũng làm tăng nguy cơ mắc Hoang tưởng bị hại.

- Tiền sử nghiện rượu, chất kích thích, lạm dụng thuốc: Nghiện rượu mạn tính có thể gây ra các loạn thần do rượu, thuốc gây nghiện, ma túy, heroin cũng gây ảnh hưởng lên các chức năng và cấu trúc của não bộ.. 

Những dấu hiệu và hành vi của hoang tưởng bị hại

 Tấn công người khác: Người bệnh thường ảo tưởng là đang có người đuổi đánh, chém giết, hãm hại. Bệnh nhân có khi nhầm lẫn vật này thành vật khác, nhìn người thân thành kẻ thù.

Người bệnh hoang tưởng bị hại dễ có xu hướng tấn công người khác

Thậm chí còn xảy ra nhiều trường hợp nguy hiểm như bệnh nhân cầm hung khí đuổi đánh tấn công người khác bởi họ cho rằng có người đang truy sát mình.

Vì vậy, bệnh nhân thường sử dụng hung khí nguy hiểm để chống trả và bảo vệ mình. Có người bệnh thì sợ hãi người xung quanh, cho rằng họ muốn giết mình, thậm chí còn sợ gió, sợ nước, sợ ánh sáng nên luôn tìm chỗ ẩn nấp, chui rúc.

 Bệnh nhân mắc chứng mắc chứng “ảo thanh”: Bệnh nhân hoang tưởng bị hại thường nghe có tiếng nói chuyện trong đầu hoặc có tiếng nói phát ra từ bụng. Người bệnh thường còn có cảm giác người khác nói xấu mình hoặc người khác đang tìm cách hãm hại mình.

Cũng có người bị ảo giác, đôi khi nghe có người đang nói chuyện ra lệnh, bình phẩm, bắt ép, la mắng, truy đuổi, bắt người bệnh phải làm cái này cái kia.

 Rối loạn nhịp sinh học mất ngủ: Người mắc bệnh hoang tưởng bị hại thường có những biểu hiện rối loạn giấc ngủ (lúc thì ngủ ngày, lúc lại ngủ đêm, không có nhịp sinh hoạt điều độ như người bình thường), hoặc khó ngủ, bị đảo lộn nhịp sinh học giấc ngủ (ngày ngủ, đêm thức). 

Nên có hướng điều trị kịp thời nhằm hạn chế nguy hiểm do bệnh gây ra

 Cách điều trị bệnh hoang tưởng bị hại

Trị liệu nguyên nhân, bệnh lý nền: Nếu tình trạng bệnh hoang tưởng bị hại là kết quả do các bệnh lý nguyên phát  như loạn thần do rượu, lạm dụng chất gây nghiện, bệnh não do rối loạn chuyển hóa, thoái hóa thần kinh… Điều trị nguyên nhân sẽ được ưu tiên trong can thiệp điều, khi bệnh lý nền thuyên giảm các triệu chứng hoang tưởng sẽ từ đó giảm theo.

Thuốc chống loạn thần: Thuốc chống loạn thần thường  cho kết quả điều trị sau 1- 6 tháng. Sau khi các triệu chứng cải thiện, người bệnh sẽ được qua giai đoạn theo dõi.

Tuy nhiên, những loại thuốc này thường gây ra nhiều tác dụng phụ, ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe người bệnh. Do đó, người nhà nên lựa chọn phương pháp điều trị an toàn, hiệu quả hơn.

Liệu pháp hành vi nhận thức: Liệu pháp này sẽ hỗ trợ việc dùng thuốc làm tăng hiệu quả điều trị. Thông qua liệu pháp người bệnh sẽ giúp người bệnh các phản ứng phù hợp khi họ gặp phải tình trạng sợ hãi khi nghĩ rằng có ai đó đang cố hại mình, hạn chế những hành động nguy hiểm của người bệnh.

TƯ VẤN ĐIỀU TRỊ BỆNH TÂM THẦN, HOANG TƯỞNG

0378 041 262

(Lang y Bùi Thị Hạnh: Khu Đồng Mát, Phường Tân An, Thị Xã Quảng Yên, Tỉnh Quảng Ninh)

0913 82 60 68

(10/1/2A đường số 26, Khu phố 7, Phường Linh Đông, Quận Thủ Đức, tp. HCM)